Tổng quan về kim cương xanh

Thế nào là kim cương xanh tự nhiên?

Kim cương xanh tự nhiên là viên kim cương có màu xanh lam chưa qua bất kỳ phương pháp xử lý nào để cải thiện màu sắc. Để xác minh rằng viên đá của bạn có tự nhiên hay không, hãy dựa vào thông tin về nguồn gốc trong giấy chứng nhận kim cương – thông thường, khi bán kim cương màu dù là màu gì, người bán sẽ đem đi kiểm định và làm giấy chứng nhận tại GIA. Nếu được ghi là “Natural” (tự nhiên) thì bạn đang sở hữu viên đá tự nhiên. Màu sắc của kim cương xanh có nhiều sắc thái bao gồm xanh lam thuần khiết, xanh lam ánh xám, xanh lam ánh tím và xanh lam ánh lục.

Kim cương xanh có độ quý hiếm hàng đầu

Trong nhóm kim cương màu, kim cương xanh là một trong những loại quý hiếm nhất cùng với màu tím Violet, kim cương hồng và kim cương đỏ. Phổ biến hơn cả trong nhóm kim cương màu là kim cương vàng và màu sâm panh. Thuộc loại IIb, Kim cương xanh cực kỳ quý hiếm và có giá trị rất cao. Trong đó, những viên có cường độ màu mạnh với màu xanh lam sậm là hiếm thấy nhất, viên có trọng lượng lớn thậm chí còn khó kiếm hơn và đắt tiền hơn nhiều.

Nguồn gốc hình thành nên màu xanh của kim cương xanh

Nguyên tố Carbon trong lòng đất dưới nhiệt độ và áp suất cao sẽ hình thành kim cương qua hàng trăm triệu năm . Những viên đá chứa các tạp chất ngoại lai như boron cùng với nitơ sẽ có màu xanh lam đẹp mắt và được phân loại là kim cương xanh, màu sắc này có thể bị biến đổi qua quá trình chế tác như cắt và đánh bóng viên đá.

Quá trình hình thành của kim cương xanh

Hàng triệu, thậm chí là hàng tỷ năm trong lòng đất là thời gian để một viên kim cương có thể thành hình. Trong điều kiện áp suất và nhiệt độ lớn, các nguyên tố Carbon sẽ liên kết với nhau dần tạo thành các khối kim cương thô. Màu xanh lam được tạo ra chỉ đơn giản là vi các nguyên tố ngoại lai như boron tự kết hợp theo cách tự nhiên với Carbon. Tuy nhiên, sắc thái màu như độ đậm hay ánh màu phụ sẽ thay đổi tùy vào hàm lượng các tạp chất này, lượng boron càng cao thì viên đá càng xanh.

Các yếu tố đánh giá chất lượng của kim cương xanh

Kim cương xanh tự nhiên là một trong những loại kim cương màu khan hiếm và đắt nhất hiện có. Nhóm kim cương màu bao gồm các loại đá khác như kim cương nâu (còn được gọi là Kim cương Chocolate hoặc Kim cương Champagne), kim cương đỏ, kim cương vàng, kim cương hồng và kim cương đen…

Để đánh giá một viên kim cương xanh có chất lượng tốt hay kém, tiêu chuẩn 4C cho kim cương sẽ được sử dụng (gần như tiêu chuẩn này được dùng để đánh giá chất lượng kim cương và hầu hết đá quý), bao gồm: Màu sắc, độ tinh khiết, giác cắt và trọng lượng. Trong đó, màu sắc là yếu tố quan trọng nhất.

Màu sắc (Color)

Màu sắc là một trong những yếu tố chi phối chất lượng của bất kỳ viên kim cương màu nào. Kim cương xanh cũng không ngoại lệ. Sắc thái màu của Kim cương xanh dao động từ xanh lam thuần khiết, xanh lục lam, xanh lam tím và xanh lam xám. Sự hiện diện của hydro sẽ khiến viên đá có màu xám hoặc tím trong khi nitơ tạo ra màu xanh lục hoặc vàng.

Chất lượng của viên kim cương xanh được xác định bởi màu sắc, độ rực màu và tông màu.

Họ màu chính của viên đá là màu xanh lam còn ánh màu phụ thường là xanh lục hoặc xám. Độ rực màu sẽ xác định giá trị của chúng. Những viên kim cương có màu xanh lam nhạt thì ít giá trị hơn, trong khi những viên có tông màu sậm và mạnh lại có giá rất đắt.

Màu sắc của kim cương xanh thường được qua xử lý để cải thiện chất lượng màu

Số lượng kim cương xanh tự nhiên với màu sắc chất lượng cao là không có nhiều do đó hầu hết các viên kim cương xanh trên thị trường đều đã qua xử lý để có được màu sắc mong muốn. Vì giá cả tăng theo độ đậm của màu sắc nên những viên kim cương xanh nhạt sẽ được xử lý để có màu đậm hơn, đồng thời cũng làm tăng giá trị của viên đá. Các phương pháp xử lý này sẽ không làm biến đổi đến cấu trúc của viên đá.

Độ tinh khiết (Clarity) và Độ bóng (Luster)

Đối với kim cương xanh, độ tinh khiết ít quan trọng hơn so với kim cương không màu vì các tạp chất trong kim cương xanh tương đối khó nhìn thấy. Viên đá có càng ít tạp chất thì độ sạch và giá cả càng cao.

Kim cương xanh là loại đá quý có độ tinh khiết loại II, thường chứa ít tạp chất. Những viên đá thuộc thang điểm SI1-SI2 mang vẻ ngoài trong suốt đẹp mắt là lựa chọn hàng đầu.

Giác cắt (Cut)

Giác cắt có thể ảnh hưởng đến màu sắc của bất kỳ loại đá màu nào và điều này đúng ngay cả với kim cương xanh. Tuy nhiên, khi so sánh với kim cương xanh, giác cắt sẽ đóng vai trò quan trọng hơn với kim cương không màu hơn với mục đích đạt được độ lấp lánh và rực lửa cao nhất. Kim cương xanh có thể được chế tạo thành các hình dáng phổ biến hoặc bất cứ kiểu cắt phá cách nào.

Độ lấp lánh hay rực lửa của một viên kim cương xanh là yếu tố chất lượng quan trọng nhưng vẫn xếp sau yếu tố màu sắc. Đính kim cương xanh sẽ khiến trang sức toát lên vẻ đẹp thời thượng cho dù chúng được kết hợp với các thiết kế cổ điển nhất.

Trọng lượng (Carat)

Màu sắc và trọng lượng tính theo carat là hai yếu tố quyết định giá thành của một viên kim cương xanh. Trọng lượng càng lớn, viên đá càng có giá và giá sẽ tăng theo từng carat.

Phương pháp xử lý kim cương xanh

Do kim cương xanh tự nhiên cực kì quý hiếm nên hầu hết kim cương xanh trên thị trường ngày nay là kim cương không màu đã được chế tác và xử lý lại. Những viên kim cương không màu được đặt trong môi trường HPHT (Nhiệt độ cao và áp suất lớn) hoặc được xử lý nhiệt và hóa chất để tạo ra màu xanh lam quý hiếm của kim cương xanh. Những viên kim cương xanh tự nhiên sẽ có giá cao hơn đáng kể so với những viên đã được cải thiện màu sắc.

Khi được xử lý, viên đá quý nhạt màu ban đầu đã có màu sắc đậm nét hơn

Lưu ý với người mua: Kim cương xanh là một loại đá quý rất hiếm và đắt tiền nên trên thị trường ngày nay có không ít kim cương xanh giả hoặc chủ yếu là kim cương xanh đã qua xử lý tăng cường màu sắc từ kim cương không màu. Việc đá quý được xử lý cần được minh bạch với khách hàng nhưng nhiều người bán vì phần tiền lời lớn sẽ không tiết lộ điều này.

Do vậy, bạn cần lựa chọn một viên kim cương xanh được các tổ chức giám định uy tín bằng giấy chứng nhận, trong đó có đề cập đến màu sắc chính xác và xác định viên đá có qua xử lý hay không.

Điểm khác biệt giữa kim cương xanh và Sapphire xanh lam

Màu sắc của kim cương xanh được phân loại từ kim cương có ánh xanh lam mờ đến kim cương xanh lam rất nhạt, xanh lam nhạt, xanh lam nhẹ, xanh lam, xanh lam đậm, xanh lam sậm và xanh lam mạnh (như trong hình trên). Khi hàm lượng boron tăng lên, thì cường độ của màu xanh lam cũng tăng theo.

Sapphire (Hoàng ngọc) là một trong những loại đá quý đẹp mắt nhất và cũng có nhiều sắc thái màu khác nhau, từ màu xanh da trời nhạt đến màu xanh lam hoàng gia đậm. Nồng độ titan trong Sapphire càng cao thì độ rực màu càng lớn. Bên cạnh màu xanh lam truyền thống và được yêu thích nhất, Sapphire còn có các màu sắc đa dạng khác.

Để xác định chính xác viên ngọc thuộc loại đá quý nào, bạn nên tìm đến các chuyên gia hoặc phòng thí nghiệm cấp giấy chứng nhận đá quý để kiểm tra.

(Phú Tài tổng hợp và biên soạn)