1. Bất ổn kinh tế và địa chính trị: Nhu cầu trú ẩn an toàn tăng cao
Vàng từ lâu đã được xem là "tài sản trú ẩn an toàn" trong bối cảnh kinh tế toàn cầu bất ổn và căng thẳng địa chính trị gia tăng. Khi các cuộc xung đột, khủng hoảng kinh tế hoặc dịch bệnh bùng phát, các nhà đầu tư có xu hướng chuyển dòng vốn từ những tài sản rủi ro như cổ phiếu, bất động sản sang các tài sản an toàn hơn như vàng để bảo toàn giá trị.
Hiện tại, những diễn biến phức tạp tại nhiều khu vực trên thế giới, cùng với những lo ngại về suy thoái kinh tế ở một số quốc gia lớn, đã tạo ra một môi trường lý tưởng cho vàng phát triển. Nhu cầu mua vàng từ các ngân hàng trung ương cũng tăng mạnh, đặc biệt là các quốc gia muốn đa dạng hóa dự trữ ngoại tệ của mình, giảm sự phụ thuộc vào đồng USD.
2. Chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương
Chính sách của các ngân hàng trung ương, đặc biệt là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), có tác động trực tiếp và mạnh mẽ đến giá vàng. Khi Fed thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ, giảm lãi suất, đồng USD thường suy yếu. Vì vàng được định giá bằng USD, một đồng USD yếu hơn sẽ làm cho vàng trở nên rẻ hơn đối với các nhà đầu tư nắm giữ các loại tiền tệ khác, từ đó thúc đẩy nhu cầu mua vào.
Ngược lại, khi Fed tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát, đồng USD mạnh lên và lãi suất trái phiếu tăng, khiến vàng (tài sản không mang lại lợi suất) trở nên kém hấp dẫn hơn. Gần đây, những kỳ vọng về việc Fed sẽ sớm bắt đầu chu kỳ giảm lãi suất đã là một trong những động lực chính đẩy giá vàng lên cao.
3. Lạm phát: Sức mua của đồng tiền bị xói mòn
Mối quan hệ giữa lạm phát và giá vàng là một yếu tố quan trọng khác. Khi lạm phát tăng cao, sức mua của đồng tiền bị suy giảm. Các nhà đầu tư và người dân tìm kiếm các kênh để bảo toàn giá trị tài sản của mình, và vàng được xem là một công cụ chống lạm phát hiệu quả.
Dù lạm phát đã có dấu hiệu hạ nhiệt ở một số nền kinh tế lớn, nhưng những lo ngại về lạm phát dai dẳng vẫn còn. Điều này khiến các nhà đầu tư tiếp tục giữ vàng như một hàng rào bảo vệ tài sản, tạo ra một lực cầu vững chắc trên thị trường.
4. Nhu cầu của thị trường và tâm lý nhà đầu tư
Ngoài các yếu tố vĩ mô, nhu cầu từ thị trường tiêu thụ và tâm lý đám đông cũng đóng vai trò quan trọng. Nhu cầu mua vàng để làm trang sức, quà tặng và tích trữ tại các nền kinh tế lớn như Trung Quốc, Ấn Độ thường tăng mạnh vào các dịp lễ hội, mùa cưới.
Tại Việt Nam, tâm lý tích trữ vàng đã ăn sâu vào tiềm thức của nhiều người dân. Khi thấy giá vàng liên tục tăng, nhiều người đổ xô đi mua, tạo ra một "hiệu ứng đám đông" đẩy giá lên cao hơn nữa. Mặc dù giá vàng trong nước thường chênh lệch lớn so với giá thế giới, nhưng nhu cầu đầu tư và tích trữ vẫn rất lớn.
Kết luận
Giá vàng tăng mạnh là kết quả tổng hợp của nhiều yếu tố, bao gồm bất ổn địa chính trị, kỳ vọng chính sách tiền tệ nới lỏng, lo ngại lạm phát và nhu cầu tích trữ tăng cao. Trong bối cảnh hiện tại, vàng vẫn giữ vững vị thế là một kênh đầu tư hấp dẫn, mang lại sự an toàn và tiềm năng sinh lời. Tuy nhiên, các nhà đầu tư cũng cần cẩn trọng và theo dõi sát sao diễn biến thị trường để đưa ra quyết định đúng đắn.
Phú Tài tổng hợp